عبدالعال بن محمد فریدنی خوانساری اصفهانیعبدالعال بن محمد فریدنی خوانساری اصفهانی، از علمای اصفهان در قرن دوازدهم هجری و از شاگردان علاّمه مجلسی بوده است. ۱ - معرفی اجمالیشیخ عبدالعال بن محمّد مقیم فریدنی خوانساری، عالم فاضل؛ از علمای اصفهان در قرن دوازدهم هجری بوده است، ظاهرا از شاگردان علاّمه ملاّمحمّدباقر مجلسی بوده و در اصفهان به تدریس و تحقیق و تالیف مشغول شده است. او تا سال ۱۱۴۹ق در قید حیات بوده و سال وفاتش معلوم نیست. ۲ - شاگردانجمعی از فضلاء نزد او تحصیل کرده‌اند از جمله فرزندش علی و نظام‌الدّین خوانساری و محمّدرضا بن سلطان احمد قاری خوانساری [۱]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الکواکب المنتشره، ص۴۴۴-۴۴۵.
به دستور او در جمادی‌الثّانیه ۱۱۰۷ق، نظام‌الدّین محمّدفاضل تونی کتاب «الروضه البهیّه» را نوشته و صاحب عنوان آن را با نسخه‌ای که به نظر علاّمه مجلسی رسیده و تصحیح شده است، مقابله و تصحیح کرده است. تاریخ مقابله ۱۱۱۹ق است. این نسخه در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. [۲]
معانی، احمد گلچین، فهرست آستان قدس رضوی، ج۵، ص۴۴۸.
۳ - اقدامات و فعالیتهااز شیخ عبدالعال فریدنی خوانساری، آثار و تالیفاتی بر جای مانده است، که عبارتنداز: ۳.۱ - ترجمه مصباح کفعمیشیخ عبدالعال «مصباح» کفعمی (موسوم به «جنه الامان الواقیه») را به فارسی ترجمه کرده و آن را به شاه طهماسب ثانی تقدیم داشته است. نسخه‌ای از این کتاب به خط علی بن عبدالعال (فرزند مترجم) و موّرخ شوال ۱۱۰۸ق با حواشی مترجم، به خط نستعلیق و نسخ، به شماره ۱۲۵۹ در کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد موجود است. [۳]
فاضل، محمود، فهرست الهیات مشهد، ج۲، ص۴۰۲.
نسخه دیگری از این کتاب به شماره ۲۵۰۹ در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی در قم وجود دارد. [۴]
حسینی، سیداحمد، فهرست خطی احیاء، ج۷، ص۱۰.
۳.۲ - کتابی در ادعیهاز آثار او کتابی در «ادعیه» مشتمل بر ۴۰ باب به فارسی نوشته و تاریخ کتابت ۶ جمادی‌الاوّل ۱۱۲۱ق است. نسخه به شماره ۱۵۳۵۳ در کتابخانه مجلس شورای ملّی موجود است. [۵]
طباطبایی بهبهانی، سیدمحمد، فهرست مختصر مجلس، ص۳۹.
۳.۳ - حواشی بر تفسیر جوامع الجامعاو همچنین در حواشی «تفسیر جوامع الجامع» طبرسی، حواشی از «تفسیر بیضاوی» نقل نموده و تعلیقاتی در نقد آن از خود افزوده و کتاب را در ۱۷ رجب ۱۱۴۹ق وقف نموده است. نسخه به شماره ۲۴۱ در کتابخانه مدرسه فیضیه قم نگهداری می‌شود. [۶]
استادی، رضا، فهرست فیضیّه (استادی)، ج۱، ص۶۶.
۳.۴ - ترجمه صحیفه سجادیهشیخ عبدالعال «صحیفه سجادیه» را ترجمه کرده و شاگردش نظام‌الدّین خوانساری در سال ۱۱۱۰ق آن را کتابت کرد. سپس به امر او شاگرد دیگرش محمّدرضا خوانساری در ۱۰ رمضان ۱۱۱۰ ملحقاتی بر «صحیفه سجادیه» را کتابت نمود و مترجم حواشی مفیدی به فارسی به آن کتاب افزود. نسخه‌ای از این کتاب در کتابخانه مرحوم شیخ مهدی مجدالعلماء نجفی در اصفهان موجود است. [۹]
مجدالاسلام نجفی، مهدی، قبیله عالمان دین، ص۲۳۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۲۴۵. رده‌های این صفحه : شاگردان علامه مجلسی سده دوازدهم (قمری) | علمای اصفهان قرن 12 (قمری) | علمای ایران قرن 12 (قمری) | نویسندگان اصفهان سده دوازدهم (قمری) | نویسندگان ایران سده دوازدهم(قمری)
|